برنامه ریزی اقتصادی - دانلود رایگان
دانلود رایگان تعداد اسلاید : 41 برنامه ریزی اقتصادی اصول برنامه ریزی: بخش اول تعریف برنامه ریزی: 1-تعریف
دانلود رایگان
| برنامه ریزی اقتصادیفرمت فایل: پاورپوینت - powerpoint, ( -- قابل ویرایش ) برنامه ریزی اقتصادی اصول برنامه ریزی: بخش اول تعریف برنامه ریزی: 1-تعریف آرتور لوئیس:برنامه ریزی را تهیه و تنظیم مدارکی می داند که حاوی نقشه های هزینه های عمومی برای مدت2یا 4 یا5 ویاحتی 10 سال که حاکی از تصمیم دولت برای خرج در آینده است به شرط آنکه به موقع پول در خزانه کشور باشد. 2-تعریف تین برگر(اقتصاددان هلندی):برنامه ریزی را به معنای وسیع محاسبات مقدماتی به منظور تحصیل بهترین سطح تولید واخذ تصمیمات و نظارت و باز بینی در اجرای آنها می داند. 3-تعریف شارل بتلهایم:برنامه ریزی اقتصادی مجموعه ای از مقررات و ترکیباتی است که به منظور اجرای طرح فعالیت های اقتصادی وضع شده باشد. برنامه ریزی در سطح کلان ،خرد،طرح،پروژه: 4-تعریف هیرش:برنامه ریزی را ابزار عملی می داند که درآن مقاصد به روشنی معین و راه نیل به هدفها مشخص و وسایل کار مهیا و مسئولان اجرایی آن نیز برگزیده شده باشند. 5-تعریف ژان پیرماسه:برنامه ریزی را فعالیت دولتی میداند که هدفهای تحقق پذیر،پیوسته و همساز و ترتیب تقدم آنها را در مسیر توسعه اقتصادی و اجتماعی مشخص می سازد و سپس وسایل نیل به این مقاصد را معین می نماید وسرانجام ابزار های انتخابی را برای نیل به آرمانهای مورد نظر به کار می اندازد 6--تعریف برنامه ریزی جامع:عبارت است از یک جریان آگاهانه که به منظور دست یابی به اهداف معین و مشخص و انجام یک سلسله اقدامات و فعالیتهای هماهنگ و مرتبط بایکدیگر را در چارچوب امکانات و محدودیت های معین برای آینده پیش بینی می کند. در تعریف فوق: 1-جریان :برنامه ریزی یک جریان است نه یک امر مقطعی و این جریان مداوم و پویاست که برنامه ها به: میان مدت(5ساله)،بلند مدت(20 ساله) و کوتاه مدت(یک ساله)تقسیم می شود . 2-آگاهانه:الف:آگاهی سیاسی و اجتماعی:در سطح وسیع بین المللی برای مسوولان درجه یک ب:آگاهی تخصصی:برای مسئولان رده های پایین تر. 3-اهداف معین و مشخص:در برنامه های بلند مدت اهداف کیفی مانند(خود کفایی،استقلال،...) عموماً به صورت رهنمود می باشد و هر چه برنامه به سمت اجرا نزدیک تر شود به صورت کمّی در می آید.در برنامه کوتاه مدت ،برنامه کیفی وجود ندارد.بلکه اهداف کمی موجود است. 4-اقدامات هماهنگ و مرتبط:بدون هماهنگی رسیدن به هدف غیر ممکن است.برای برقراری هماهنگی از جدول داده و ستانده استفاده میشود که رابطه بین بخش های مختلف اقتصادی را نشان میدهد و یا از جدول تراز کالاها استفاده میشود.که براساس آن مشخص میشود که هر کالا در کدام بخش باید تولید شود. 5-در چارچوب امکانات و محدودیت های معین:تمام موارد بالا باید در چارچوب امکانات و محدودیت ها عملی شود.امکانات یا بالفعل است یا بالقوه. باید امکانات بالفعل را بشناسیم و به امکاناتی که در طول برنامه اجرا میشود، توجه کنیم و همچنین باید امکانات بالقوه را پیش بینی کنیم و بدانیم که چه امکاناتی در آینده در دسترس است. 6-پیش بینی :همیشه برنامه یک پیش بینی است و لذا ممکن است با واقعیت تطبیق نداشته باشد و در تحت هر شرایط باید امکان تعدیل آن وجود داشته باشد. تاریخچه برنامه ریزی اقتصادی در تئوری و عمل: از دهه 1940 به بعد در کشورهای فرانسه،هلند،بلژیک سازمان برنامه به وجود آمد.در کشور آمریکا،انگلستان و آلمان در آن زمان سازمان برنامه و بودجه وجود نداشت.اما برنامه ریزی بخشی و منطقه ای به طور رسمی در این کشورها بوجود آمد. مراکزی مثل شورای اقتصاد،کمیسیون مشترک و ...،برنامه های اقتصادی دولت را تدوین و تصویب می کردند.در جهان سوم نیز به علت عقب ماندگی ضرورت برنامه ریزی اقتصادی مطرح و انجام شد. . در هندوستان برنامه ریزی مشابه برنامه کشورهای غربی است و در چین و کوبا و ... مشابه بلوک شرق است. معایب و مزایای نظام بازار آزاد معایب نظام قیمت ها: 1-بحث عدالت اجتماعی:در نظام قیمت ها عده زیادی فقیر و اقلیتی ثروتمندند که در زمان کمبود فقط ثروتمندان میتوانند از کالاها استفاده کنند.2-تولید کالا و خدمات عمومی و همگانی:مثل آموزش،کالاهای استراتژیک که اگرتوسط بخش دولتی تولید نشود بامشکل روبرو می شویم چون تولید این کالاها توسط بخش خصوصی مقرون به صرفه نیست 3-وجود انحصارات داخلی وخارجی که باعث میشود قیمت ها از حد معمول بالاتر رود و محروم شدن گروه زیادی را برای استفاده از کالاها به دنبال دارد. 4-ایجاد و حفظ اشتغال کامل:در جامعه ای که نظام بازار نمیتواند در شرایط رکود آنرا ایجاد کند.5-ایجاد و حفظ ارزش پول در جامعه که نمیتواندنظام بازار حد مطلوبی را برای ارزش پول حفظ کند.6-بحث رشد مطلوب اقتصاد که از عهده نظام قیمتی خارج است.7-بحث اثرات خارجی است.یعنی اثرات متقابل خارجی که واحدهای تولیدی مختلف روی هم میگذارند. لزوم دخالت دولت در اقتصاد را لازم میداند.(اثرات خارجی:اکسترنالیتی)برنامه ریزی اقتصادی باعث افزایش نفوذ یک کشور در جهان میشود. که این معایب باعث ایجاد نظام برنامه ریزی در جوامع مغرب زمین شد. انواع برنامه ریزی اقتصادی 3-برنامه ریزی ارشادی:که در ایران صورت می گیرد. در این برنامه ریزی برای بخش عمومی اجباری و برای بخش خصوصی ارشادی است.در برنامه ریزی ارشادی دولت بیشتر سعی در اعمال سیاست خود و وادار کردن بخش خصوصی به انجام کارهایی میباشد.دولت با ابزار ها ی غیر مستقیم مالی و مالیاتی عوامل موثر اقتصادی را وادار به حرکت در جهت تحقق برنامه های خود میکند. اقدامات لازم جهت برنامه ریزی اقتصادی مشکلات موجود در برنامه ریزی اقتصادی: 2-مشکلات موجود در تعیین امکانات و محدودیت ها:برای رفع ان باید اطلاعات وآمار دقیق باشد چون اطلاعات گذشته دائمی نیستند و در حال تغییرند. 3-مشکلات در تعیین راهبرد توسعه:اگر هدف ها به طور دقیق مشخص نباشد و اولویت ها هم دقیق مشخص نباشد،امکانات و محدودیت های جامعه به طور دقیق مشخص نمیشود.در این شرایط انتخاب بهترین راهبرد برای توسعه کشور با مشکل اجرا مواجه میشود. انواع برنامه ریزی توسعه به اعتبار دیدگاه و زمینه بررسی: الف)برنامه ریزی اقتصادی. ب)برنامه ریزی فضایی توسعه. الف:نوعی برنامه ریزی است که توسعه هماهنگ و متعادل بخش های مختلف اقتصاد را در جهت تحقق اهداف توسعه اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی در دوره زمانی معین مد نظر دارد. نتیجه چنین نوعی از برنامه ریزی تخصص بهینه منابع بین بخش های مختلف اقتصادی و تعیین و میزان سرمایه گذاری در آن ها است. ب:این برنامه ریزی به سازمان دهی مطلوب فعالیت های مختلف اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی مورد نیاز در توسعه فضا می پردازد.در این برنامه ریزی فضا به مصالح به منبع تلقی می شود.نتیجه چنین نوعی از برنامه ریزی تخصصی بهینه فضا بین فعالیت های مختلف با توجه به قابلیت های مناطق دروه زمانی معین است. انواع برنامه ریزی از دیدگاه شمول و مکان اجرای برنامه: الف:تقسیم برنامه ریزی از دیدگاه محدوده اراضی: 1-برنامه ریزی ملی:این نوع برنامه ریزی تمام اقتصاد را در بر می گیرد.مانند برنامه ریزی در کشور های سوسیالیستی و برنامه های ارشادی. ب ) برنامه ریزی بخشی: در این نوع برنامه ریزی بخش های تولیدی یک یا چند رشته مهم فعالیت اقتصادی مورد توجه قرار میگرد .مانند: زراعت یا دامداری یا شیلات در بخش کشاورزی؛ صنایع نساجی یا غذایی در بخش صنعت. ج)برنامه ریزی جامع:کلیه ی برنامه ریزی اقتصادی و شئون اجتماعی منجمله بعد فضایی را باید مورد توجه قرار داد، مانند برنامه ریزی در کشورهای سوسیالیستی. تقسیم بندی برنامه ریزی بر اساس منشا ء قدرت: 1-برنامه ریزی آمرانه و استبدادی:در این نوع برنامه ریزی از افکار عمومی و گروه های مختلف استفاده نمیشود. 2- برنامه ریزی دموکراتیک :در این برنامه ریزی از نمایندگان طبقات و گروه های مختلف مردم در جهت برنامه ریزی استفاده میشود و از آن ها مشورت گرفته میشود. انواع برنامه ریزی از نظر زمانی1 ).کوتاه مدت:در زمان کوتاه مدت هدف های کمّی را بیشتر مورد توجه قرار میدهند و حداکثر زمان کوتاه مدت 3 سال است.(در برخی از کشور ها یکسال است که بر اساس بودجه سالانه است2).میان مدت :که بین 4 تا 7 سال است )در ایران برنامه های عمرانی و توسعه 5 سال است.) 3)بلند مدت: بین 10 تا 25 سال (در ایران 20 سال است) ابعاد مختلف برنامه ریزی: 1- پوشش جغرافیایی :برنامه ممکن است به یک استان محدود باشد یا یک کشور و یا چند کشور را در بر گیرد. 2)فرا گیری :برنامه ممکن است شبیه برنامه جزئی کشورهای سرمایه داری یا برنامه فراگیر کشورهای سوسیالیستی باشد. 3)هدف:هدف برنامه ممکن است رشد اقتصادی،توسعه اقتصادی،یا تحکیم قدرت نظامی و یا ترکیبی از این ها باشد. 4)اولویت:برنامه ممکن است در میان هدف ها به برخی اولویت دهد مثل بخش کشاورزی و یا یک استان . 5)شدت :برنامه ممکن است به حد بخش و شاخه های اقتصادی بسنده کند و یا وارد جزئیات طرح ها نیز شود. 6)انعطاف پذیری:برنامه ها بر حسب قابلیت تغییر و سازگاری با شرایط نوین فرق دارند و لذا با توجه به تغییرات از پیش تعیین نشده باید قابلیت انعطاف داشته باشد. 7- زمان : برنامه ها بر حسب زمان لازم برای تهیه و اجرای آن ها و دوره اجرای آن متفاوت هستند. 8- تواتر :برنامه ها را میتوان بر حسب دفعاتی که تهیه میشود مقایسه کرد:مثلا:برنامه ماهانه،سالانه و پنج ساله را با هم مقایسه کرد. 8- برنامه ریزی لغزان: در این نوع برنامه ریزی، برنامه هیچ پایان و انتهایی ندارد.حسن چنین برنامه ای آن است که برنامه با واقعیت تطبیق پیدا کند.عیب آن این است که اولا هزینه کار زیاد است.( منظور هزینه نیروی متخصص در گیر در برنامه بیالا است.) ثانیا:امکان ارزش یابی برنامه از بین می رود. مثلاً ابتدا برنامه را پنجساله در نظر می گیریم. سپس با گذشت یکسال، یکسال به برنامه اضافه می کنیم. .......................1372....................1371.............1370...............1369...........................1368 وجوه مشترک برنامه ها: آینده نگری یا چشم انداز:به برنامه های بلند مدت 15 تا 25 سال آینده نگری یا چشم انداز گویند که هدف آن دست یابی به رهنود هایی برای تعیین مسیر تحول یا افقی برای آینده است. 3-باید وسایل نیل به هدف ها در برنامه فراهم باشد، یعنی باید ابزار برنامه فراهم باشد.این وسایل در حد کلیات برنامه اموری است مانند ایجاد پس انداز کافی در دولت،شرکت ها مردم برای تأمین هزینه سرمایه گذاریها یا تحصیل ارز کافی از طریق صادرات کالاها و خدمات برای تأمین هزینه واردات و مانند اینها. 4-دستور کار را زمانی برنامه می نامند که علاوه بر ویژگی های فوق دارای انسجام و هماهنگی باشد.هماهنگی باید در هدف ها ،در وسایلی که برای رسیدن به هدف ها فراهم میشود بین هدف ها و وسایل در زمان اجرای اجزای برنامه و سرانجام در توزیع جغرافیایی فعالیت ها وجود داشته باشد. سطوح مختلف برنامه ریزی: بوم آرایی(آرایش سرزمین): آمایش سرزمین عبارت است از:جستجوی راه های توزیع فعالیت ها و انسان ها و یکسان و برابر ساختن سطوح زندگی در مناطق مختلف کشور . ازجمله:مسائل آمایش سرزمین که بیشتر به برنامه های دراز مدت نزدیک است تعیین خط مشی کلی توزیع جغرافیایی جمعیت و فعالیت ها و مرتبه بندی مراکز جمعیت و سکونتگاه ها و نحوه استفاده از اراضی است:بنابراین:در آمایش سرزمین نظم و هماهنگی توزیع جغرافیایی فعالیت ها مانند فعالیت های صنعتی وو کشاورزی مطرح است.در امایش سرزمین سیاست و خط و مش توزیع جغرافیایی فعالیت ها مشخص می گردد. تعریف بوم آرایی:اخیرا بین جغرافیا از یک سو و اقتصاد برنامه ریزی از سوی دیگر رشته ی جدیدی به وجود آمده است که از نظر نظری اقتصادزمین یا اقتصاد فضایی نام دارد و از لحاظ عملی آمایش سرزمین یا بوم آرایی نامیده میشود. سابقه برنامه ریزی در ایران دنباله سابق برنامه ریزی در ایران دنباله سابق برنامه ریزی در ایران 9-دشواری های روش اجرای برنامه ی جامع در ایران: دنباله سابق برنامه ریزی در ایران دنباله سابق برنامه ریزی در ایران تغییر و تحول در سازمان برنامه: جدول مشخصات برنامه های عمرانی ایرانی(قبل از انقلاب) برنامه ی توسعه اقتصادی بعد از انقلاب پرداخت آنلاین و دانلود در قسمت پایین دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |