شناخت مجموعه کامل بيماري هاي واگيردار - دانلود رایگان
دانلود رایگان شناخت مجموعه کامل بيماري هاي واگيردار (ویروسی،انگلی،قارچی،باکتریها)
دانلود رایگان
| شناخت مجموعه کامل بيماري هاي واگيردار (ویروسی،انگلی،قارچی،باکتریها) 120صفحهشناخت مجموعه کامل بيماري هاي واگيردار به صورت کامل و در قالب فایل word شامل 120 صفحه به همراه تصاویر مربوطه به هر بیماری فهرست شناخت مجموعه کامل بيماري هاي واگيردار
بـيـماري هـاي واگـيـر باکتري ها : توليد مثل: ساختارسلولباکتري باسيلوس، کهميلهايشکلاست،کوکوسکهکرويشکلاستواسپيريليومکهمارپيچياست. تعداداندکي ازانواعباکتريهاميتوانندبهيکديگرمتصلشوندوساختارهاييرشتهايپديدآورند.اگراجتماع باکتريهابهصورترشتهاي باشد،آنها راباپيشونداسترپتو (منفرد (مونوکوک)، دوتايي (ديپلوکوک)، زنجيري (استرپتوکوک))واگربهصورتخوشهايباشد،آن ها را باپيشونداستافيلومشخصمي کنند. گرممثبتو گرممنفي.ايندوگروهرابرپايهپاسخي کهبهروشرنگآميزيگرَمميدهندازيکديگرتشخيص ميدهند. واکنشگرَم رنگآميزيگرمچگونهانجامميشود؟ ويروس ها ويژگيهايويروسها: همهويروسهاچندويژگيمشترکدارند. مهمتريناينويژگيهاکه آن هاراازموجوداتزندهديگرمتمايزميکند،عبارتانداز: 1- ساختارسلوليندارند. پيکرهرويروسازيکبخشاسيدنوکلئيکوپوششي پروتئينيبهنامکپسيددرستشدهاست. در هنگامحملهويروسبهسلولها،تنهااسيدنوکلئيکويروسواردسلولميشود. 2- همهآن ها برايتوليد مثلحتماًبايدواردسلولهاشوند. 3- ميزباناختصاصيدارند؛يعنيهرنوعويروسفقطبهيکنوعسلولزندهحملهميکند. مثلاًويروسيکهدرسلولهايگياهانتوليد مثلميکند،برسلولهايجانوراناثرندارد. 4- ويروسهابهاندازهايکوچکاندکهباميکروسکوپهاينوريديدهنميشوند،مثلاًاندازه ویروسایدز١٤٠ نانومتر استو بههمینعلتبرايمشاهدهويروسهابايدازميکروسکوپالکتروني استفادهکرد. آلودگيويروسي: ويروسهاتقريباًهمهموجوداتزندهراموردحملهقرارميدهند. بسياري ازويروسهاپسازورودبهسلولهايبدنميزبان، فعاليتهايسلولراتغييرميدهندودر نتيجهسلول نميتواندبهزندگيعاديخودادامهدهد. دفاعبدندربرابرويروسها: هنگاميکهويروسيبهسلولهايبدنحملهميکند،اينسلولها مادهايپروتئينيبهناماينترفرون توليدميکنند. بعدازپارهشدنسلولهاوآزادشدنويروسها، اينترفرونبهسلولهايسالمکههنوزويروسبهآن ها حملهنکردهاستميچسبدوآنسلولهارانسبت بهويروسمقاومميکند. ويروسهادرونسلولهایزندههمانند سازیمیکنند. روش هاي انتقال و انتشار ويروس ها پريونهاوويروئيدها: ويروئيدتکرشتهایاز RNA استکهکپسيدندارد. ويروئيدهاازعواملمهمبيماریزايیدرگياهاناند. انگل ها 1- تك ياخته هاprotozoa: اين موجودات بسيار كوچك بوده و براي مشاهدهي آن ها به ميكروسكوپ نياز داريم. بیماری هایی مثل مالاريا، توكسوپلاسما، اسهال خوني آميبي و ليشمانيوز و... به وسیله ی این نوع انگل ها ایجاد می شوند . 2- كرم هاhelminthes : اين موجودات ماكروسكوپي بوده و با چشم ديده مي شوند. و از چند سانتي متر يا ميلي متر تا چندين متر متغيير هستند ، مثلاً يك نوع كرم در روده انسان زندگي مي كند به نام taeniasaginata ، كه اندازه ي آن به چندين متر مي رسد. خ 3- بند پايانarthropods : مثل شپش ، كنه و ... 4- قارچ هاfungi مكانيسم بيماري زايي انگل 5- مكانيكي : مثلاً آسكاريس مي تواند در روده ي انسان تجمع كند و باعث انسداد آن گردد . يا ممكن است از محل اصلي استقرار خود كه روده ي كوچك است حركت كند و به مجاري صفراوي آمده و در آنجا موجب عفونت گردد. فاسيولا كه در مجاري صفراوي قرار دارند و حضور آن ممكن است موجب يرقان شود. راه هاي انتقال کرم قلاب دار كه در مناطق شمال وجود دارد و از طريق پوست وارد مي شود. از طريق شنا كردن. غير مستقيم : مثلاً يك حشره از انسان خون خواري مي كند و سپس عامل بيماري را به يك انسان ديگر از طريق نيش يا خون خواري منتقل مي كند. قارچ ها اصطلاحات متداول در بيماري هاي واگير و نظام مراقبت بيماري ها تعريف سلامت :از ديدگاه سازمان جهاني بهداشت (WHO) سلامت عبارتست از برخورداري از آسايش كامل جسمي، رواني و اجتماعي و نه فقط نداشتن بيماري و نقص عضو و توانايي داشتن يك زندگي مفيد از نظر اقتصادي و اجتماعي . ابعاد سلامتي: با توجه به تعريف سلامتي( تعريف WHO) متوجه مي شويم كه سلامتي يك مسئله چند بعدي است حتي امروزه علاوه بر بعد جسمي، رواني و اجتماعي جنبه معنوي را هم در نظر مي گيرند. و بايد توجه داشت كه ابعاد مختلف سلامتي و يا بيماري بر يكديگر اثر كرده و تحت تاثير يكديگر قرار دارند. چنانچه مشكلات جسمي بر روان فرد مشكلات رواني بر جسم او و نيز هر دوي آن ها بر جامعه و اختلالات موجود در جامعه بر هر دو بعد ديگر سلامتي اثر مي گذارند لذا اقدامات انجام شده براي ارتقاي سلامتي بايد به تمام جوانب سلامتي فردي (جسمي و رواني و معنوي) و سلامت كلي جامعه توجه داشته باشد. طيف سلامت و بيماري : سلامتي و بيماري به دنبال يكديگر قرار دارند و مرز مشخص و قاطعي ندارند . پايين ترين نقطه طيف سلامتي و بيماري مرگ است و بالاترين نقطه آن سلامتي مثبت است. نظريه طيف سلامتي مويد آن است كه سلامت يك فرد ايستا نيست بلكه پديده اي پويا و فرآيندي دائما در حال تغيير است: تعريف بيماري (Dis – Ease) : به معناي ناراحتي، در مقابل Ease به معناي راحتي است . در حقيقت بيماري نقطه مقابل سلامتي است . ناخوشي: حالتي است كه در آن فـرد به طور ذهني احساس مي كند كه حالش خوب نيست. كسالت : حالتي است كه در فرد پديد مي آيد و طـي آن فعاليـت هاي اجتماعي وي مختـل مي شود. ابتلا (Morbidity): هر گونه انحراف ، خواه عيني (آشكار) يا ذهني (پنهان) را از آسايش جسمي يا رواني ابتلا مـيگـويند. بيماريهاي غيرواگير : بيماري هائي هستند كه عامل بيماريزاي زنده ندارند و انتقال نمي يابند. عوامل متعدد فردي، محيطي و اجتماعي و اقتصادي در بروز بيماري هاي غير واگير موثرند . بيماري واگيردار (CommunicableDisease) : به آن دسته از بيماري ها مي گويند که در نتيجه يک عامل بيماري زا يا فرآورده هاي سمي آن به وجود مي آيد و مي تواند به صورت مستقيم يا غير مستقيم از انسان به انسان، يا از حشرات و حيوانات به انسان ،جانور بــه جانـور، يـا از محيط بــه انسان يا جانوران منتـقل شود. بيماري تماسي (Contagious Disease) : به آن دسته از بيماري ها گويند کــه در نتيـجه تماس ايجاد مـي شونـد. مـثل بيـمـاري هاي گال، تراخم، جذام يا بيماري هاي آميزشي انواع انتقال بيماري هاي واگير : مستقيم - غير مستقيم انتقال مستقيم :
روش انتقال مي باشد كه از اين نظر در پنج گروه جاي مي گيرند: 1- بيماري هاي منتقله از هوا 2-بيماري هاي منتقله از طريق مدفوع: 3-بيماري هاي منتقله از طريق حيوانات: 4-بيماري هاي منتقله از طريق تماس :بيماري هاي آميزشي (مثل سيفليس- سوزاك - ايدز) و جرب بيماري هاي منتقله از طريق حشرات :اين بيماري ها شامل مالاريا-سالك- تيفوس و .. مي باشد. بيماري هاي مشترك انسان و دام (Zoonoses): به عفونتي يا بيماري گفته مي شود كه تحت شرايط طبيعي از حيوانات مهـره دار به انسان منتقل شود. اين بيماري ها ممكن است به صورت همهگيري يا بومي باشند. مثل: طاعون، هاري، سل گاوي، سياه زخم، بروسلوز، سالمونلوز، هيداتيدوز و …. عفونت (Infection) : ورود، تكامل، تکثير و گسترش يک عامل عفوني بيماريزا را در بدن انسان يا جانوران عفونت مي گـويند. بدن در مقابل عفونت هـا پاسخ نشان مي دهـد، ولي يک عفونت هميشه منجر به بيماري نمي شود. عفونت مي تواند به صورت عفونت ناپيدا یا مخفی (بدون حضور نشانه هاي باليني) و يا به شكل عفونت آشكار باشد. زنجيره عفونت : در ايجاد بيماري هاي عفوني يك سلسله عوامل پيوسته به يكديگر دخالت دارد كه به صورت زنجير به هم متصل و مربوط بوده و به زنجيره عفونت موسوم است لازم به ذكر است كه هر قسمتي از زنجيره قطع شود و يا كامل نباشد بيماري به وقوع نمي پيوندد. مخزن عفونت (Reservoir) :هر شخص، حيوان، بندپا، گياه، خاك يا ماده يا تركيبي از اينها كه عامل عفونت به شكلي عادي در آن ها زندگي و تكثير يابد به طوري كه ادامه حيات آن عامل به آن ها بستگي داشته باشد و به طريقي در آن ها تكثير يابد كه بتواند به ميزبان حساسي منتقل شود. (زيستگاه طبيعي عامل بيماريزاي عفوني يا تکثير، رشد و تجديد نسل ارگانيسم در يک سيستم بيولوژيک ) مثلاً : منبع عفونت (Source):عبارت است از شخص يا حيوان يا چيزي كه عامل عفونت زا از آن مستقيماً و بدون واسطه به ميزبان سرايت مي كند به طور مثال مخزن عفونت بيماري حصبه انسان است ، حال چنانچه بيمار حصبه اي موجب آلوده شدن غذا يا آب شود و از اين غذا يا آب مردم استفاده كنند و مبتلا به بيماري شوند گفته مي شود منبع عفونت حصبه ، غذاي آلوده و آب آلوده است. آب (وبا) – غذا ( سالمونلا) – خاک (کـزاز) – وسايل مثل گاز پانسمان (استافيلوکوک) – دست ها ( ويروس هاي سرماخوردگي) – ترشحات بدن خـون، خلط، بزاق، مايع مني، ادرار، مدفوع (مثل: هپاتيت-حصبه- عفونت هاي رودهاي و... آلودگي سطحي يا آلايش(Contamination) : وجـود عـامل بيماري زا بـر سطح بدن، لباس، روي وسايل و بستر خواب، اسباب بازي، لوازم جراحي و پانسمان، آب، شير و مواد خوراکي را آلودگي مي گوينــد. آلودگي انگلي (Infestation) : جايگزين شدن، توليد مثل و گسترش بند پايان بر سطح بدن يا لباس را آلودگي انگلي مي گويند. مثل: آلودگي به شپش، آلوده شدن با هيره و آلودگي با کرم هاي انگلي رودهاي. ميزبان: انسان يا حيوان كه جايي براي جايگزيني يا ادامهي زندگي عامل بيماريزاي عفوني به صورت طبيعي باشد، ميزبان ناميده مي شود . ميزبان اجباري : يعني تنها ميزبان عامل عفوني ( مانند انسان براي سرخك و حصبه ). ميزبان اصلي (نهايي): ميزبان هايي كه انگل در بدن آن ها به مرحله بلوغ و يا مرحله جنسي ميرسد، به عنوان ميزبان اوليه يا اصلي (نهايي)گفته مي شوند. مثل پشه آنوفل در بيماري مالاريا ميزبان واسط: ميزبان هايي كه عامل عفوني يا انگلي مرحله غير جنسي يا لاروي خود را در بدن آنها بگذراند، ميزبان واسط يا ثانوي ناميده مي شود مثل انسان مبتلا به مالاريا دوره كمون (Incubation Period): به فاصله بين تماس با يك عامل عفونت و بروز اولين نشانههاي بيماري ناشي از آن گفته مي شود. انواع دوره کمون: دوره واگيري (Communicability Period): عبارت است از مدت زماني كه يك عامل عفوني به طور مستقيم يا غير مستقيم (از انسان آلوده به انسان ديگر يا از حيوان آلوده به انسان يا از انسان آلوده به حيوان از جمله بندپايان) منتقل مي شود. (مدت زماني است كه شخص يا حيوان آلوده مي تواند بيماري را منتقل كند) مثلا : دوره واگيري در :
بالا: مثلا در سرخک 90% حساسها مبتلا ميشوند- آبله مرغان (88% کودکان حساس مبتلا ميشوند) - آنفلوآنزا – عفونت هاي استرپتوکوکي پايين : مثل زونا – تب مالت در انسانها – جذام- سل خارج ريوي – کزاز دوزآلوده کننده(Infective Dosage) فرد آلوده : به شخص يا حيواني با نشانه هاي بيماري و يا حامل و يا عفونت مخفي، که حامل يك عامل عفونت باشد گفته مي شود. شخص يا حيوان آلوده كسي است كه عامل عفونت از او به طور طبيعي بتواند منتقل شود. حامل يا حالت ناقلي (Carierity): به انسان يا حيواني گفته ميشود كه داراي علائم ظاهري و باليني بيماري نيست و عامل عفوني را در بدن خود دارد و مي تواند منبع عفونت براي ديگران باشد. چنانچه حالت حامل بودن براي يك دوره طولاني باقي بماند به آن حامل مزمن گويند . ناقل(Vector) : به حشره و يا هر حامل زنده اطلاق مي شود كه عامل بيماري زاي عفوني را از فرد و يا محيط آلوده به فرد حساس ، محيط اطراف و يا غذاي او انتقال دهد . حشرات ناقل مهم: ضد عفوني(Antiseptic): ضد عفوني به معني نابود کردن عوامل بيماريزا از محيط جاندار است. در اين روش اسپور باکتري ها ار بين نمي روند. گند زدايي(Disinfection) : يعني نابود کردن عواملي که باعث آلودگي و بيماري مي شوند از محيط بي جان، ولي همه موجودات ذره بيني در اين عوامل از بين نمي روند. مثلا اضافه نمودن کلر به آب. استريل کردن(Strilization) : يعني از بين بردن تمام ميکرو ارگانيسم هاي بيماريزا و غير بيماريزاي موجود در اشيا و وسايل. اپيدميولوژي (همه گيرشناسي) : بيماري اعم از واگير يا غير واگير در برخي از نقاط و تحت بعضي شرايط ممكن است در ميان انبوهي از مردم زيادتر يا كمتر از حد متعارف ديده شود يا به عبارت ديگر همه گيري يك بيماري كم يا زياد باشد . دانشي كه نحوه انتشار و علت شيوع بيماري ها را مورد بررسي قرار مي دهد علم اپيدميولوژي (همه گيرشناسي ) نام دارد كه شاخه اي از علم پزشكي است . آندميك (بومي)Endemic: به وجود دائمي بيماري يا عامل بيماري زا در يك منطقه جغرافيايي يا گروه جمعيتي گفته مي شود. مثلاً سرماخوردگي يك بيماري بومي است زيرا همواره عده اي از مردم به آن دچارند . اپيدميك (همه گيري)Epidemic: يعني ميزان وقوع بيش از حد انتظار كه اين حد انتظار با مقدار مشابه در سال گذشته يا در يك دوره زماني مشابه ديگر سنجيده مي شود. طغيان (outbreak) هم تقريبا معني برابر با اپيدمي دارد . اسپوراديك (تك گير يا انفرادي) Sporadic: يعني موارد بيماري به طور نامنظم و پراكنده گاه و بيگاه و معمولاً به صورت نادر بروز مينمايند. موارد بيماري بسيار كم و از نظر زماني و مكاني با فاصلهي زياد هستند و از اين رو كمتر به نظر مي آيد كه با يكديگر مرتبط باشند و نمي توان يك منبع مشترك براي آنها يافت. مانند: بيماري كزاز، فلج كودكان، مننژيت مننگوكوكي و تب خال. بسياري از بيماري هاي مشترك انسان و دام به صورت انفرادي به انسان منتقل ميشوند. پاندميك (عالم گير) pandemic: يعني موارد بيماري به طور ناگهاني در تمام نقاط يك كشور و يا بخشي از يك قاره يا كل جهان روي دهد . مثل وباي التور - آنفلوآنزا – طاعون – تيفوس – ايدز عوامل موثر در انتشار و اپيدمي بيماري ها :1– عوامل بيماريزا 2– عوامل فردي (عوامل ميزبان ) 3– عوامل محيطي مثلث بيماريزايي (مثلث اپيدميولوژي ) :
1 – اقداماتي كه در مورد منابع عفونت (مبتلايان به بيماري) بايد انجام داد عبارتند از :
1) پيشگيري نوع اول (Primary)، كه بر پيشگيري از بيماري در اشخاص سالم توجه دارد . 2) پيشگيري نوع دوم (Secondary)، كه بر كساني كه بيماري در آن ها ظاهر شده است توجه دارد و به عبارت ديگر به مرحله قبل از بروز علائم باليني مربوط است و موضوع آن كشف به موقع و درمان بيماري ها قبل از ايجاد علائم و نشانه هاي واضح باليني است. 3) پيشگيري نوع سوم (Tertiary)، كه مربوط به مرحله پيشرفت بيماري يا ايجاد ناتواني است و عبارت است از كاهش ناتواني معلول بيماري و كوشش هائي كه براي برگرداندن اعمال اعضاء و دستگاه ها به حالت موثر به كار گرفته مي شود. تعريف مورد (case) : در اپيدميولوژي ، مورد به فردي از يك جمعيت يا گروه اطلاق مي شود كه بيماري، اختلال سلامتي و يا شرايط خاص تحت بررسي را دارا باشد . تعريف يك مورد در واقع عبارت از توصيف استاندارد يك بيماري است و براي تشخيص بيماري ها، معيارهايي تعيين شده است ، اين معيارها به منظور برآورده ساختن اهداف اپيدميولوژي عبارتند از : 1-تعريف عاميانه (فرضي) Lay case: يك تعريف غير باليني عمدتا براي تعيين علايم استفاده مي گردد. مانند تعريف عاميانه مورد فلج شل حاد ( هرگونه فلج ناگهاني ) 2- تعريف مورد مشكوك suspected case: براساس تشخيص باليني و بدون انجام آزمايشات باليني تعريف مي شود . مانند تعريف مورد مشكوك تيفوئيد (وجود علائمي چون تب ، سردرد ، شكم درد ، اسهال يا يبوست ، همراه با راش پوستي ) 3-تعريف مورد محتمل probable case: براساس تشخيص باليني (تعريف مورد مشكوك) و آزمون هاي آزمايشگاهي غير اختصاصي، انجام ولي تاييد نمي شود . مانند تعريف مورد محتمل تيفوئيد : (داشتن تعريف مشكوك بيماري + افزايش 4 برابر تيتر ويدال ظرف دو هفته ) 4-تعريف قطعي confirmed case: بر اساس تشخيص باليني و تاييد آزمايشگاهي صورت ميگيرد. مانند تعريف مورد قطعي تيفوئيد : ( جداكردن سالمونلا از نمونه هاي خون ، ادرار ، مدفوع، مغز استخوان )
بيماري هاي مشمول گزارش فوري (تلفني) : بيماري هاي مشمول گزارش غير فوري (كتبي هفتگي يا ماهيانه) : دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |